Polikistik Over
Dr. Burak Hacıhanefioğlu
polycysticovary.net internet sitesinde yer alan tıp içerikli yazı ve videoların tümü Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Burak Hacıhanefioğlu tarafından hazırlanmış olup, telif hakları yasal koruma altına alınmıştır. İzinsiz kaynak gösterilerek dahi başka bir yerde yayınlanamaz.
Bitkiler, tedavi ve hastalıklardan korunma amacıyla çok uzun zamandan beri yaygın olarak kullanılmaktadır(1,2,3,8,11,12,13,20,21,22,23). Günümüzde kullanılan ilaçların büyük çoğunluğu bitkilerden elde edilen doğal maddelerin taklit edilmesiyle suni (sentetik) olarak üretilmektedir(4,5,6). Fakat, ilaçların bir kısmı hâlâ bitkilerden elde edilen maddelerden yapılmaya devam etmektedir(4,5,6). Bitkiler, ilaç tedavisinin yerine tek başına veya sentetik ya da bitki kaynaklı ilaçlarla birlikte destek amacıyla kullanılmaktadır(7,8,9,10,11,12,13). Bitkisel tedavi çoğunlukla deneysel çalışmalara bağlı bilimsel verilerin yerine daha çok kuşaktan kuşağa aktarılan gözleme dayalı bilgilere dayanmaktadır. Fakat buna karşılık, özellikle son 50 yıl içinde bitkilerin tedavi amacıyla kullanılması ile ilgili yapılan bilimsel çalışmaların sayısı giderek artmıştır(14,15).
BİTKİLERİN SAKINCALARI
1-Hormon bozukluklarında bitkiler miktarı azalmış olan hormonun arttırılması ya da miktarı artmış olan hormonun da azaltılması amacıyla kullanılmaktadır. Bitkilerin gereğinden fazla miktarlarda kullanılması azalmış olan hormonun gereğinden fazla artmasına veya artmış olan hormonun da gereğinden fazla azalmasına neden olmaktadır(10).
2-Bitkilerin gereğinden fazla miktarlarda kullanılmasına bağlı bitkinin içindeki etken maddelerin vücutta birikmesine bağlı karaciğer hasarı görülebilmektedir(24). Zayıflama amacıyla kullanılan bazı bitkisel tedaviler böbrek nakli (transplantasyon) ile sonuçlanan böbrek hasarına (interstitial renal fibrosis) neden olmaktadır(25,26,27,28). Bitkilerin bir kısmı kalp ve damar sistemi üzerine toksik etki göstermektedir. Bu bitkileri kullananlarda kan basıncı düşüklüğü (hipotansiyon), hipertansiyon, çarpıntı, kalp krizi ve kalp yetmezliği ortaya çıkabilmektedir(29,30,31,32,33).
∗Soğan (Allium cepa) bitkisinin belirli bir miktarın üzerinde kullanılması, içinde bulunan bazı maddeler (thiols, disulfides) nedeniyle soğan zehirlenmesine (toxicity) neden olmaktadır(60). Bu miktar kişiden kişiye göre değişmektedir. Kırmızı kan hücrelerinde (eritrositler) bulunan oksijeni taşıyan maddenin (hemoglobin) içindeki demir (Fe), soğan içinde bulunan maddeler (thiols, disulfides) tarafından oksitlenerek kan hücrelerinin parçalanmasına neden olmaktadır(61,62). Bunun sonucunda bu kişilerde ani başlayan, şiddetli kansızlık (hemolytic anemia) ortaya çıkmaktadır. Kırmızı kan hücrelerini Glucose-6-phosphate dehydrogenase (G6PD) enzimi zararlı maddelere karşı korumaktadır. Türkiye’ de bazı bölgelerde sık görülen G6PD enziminin doğuştan (genetik) eksikliği çoğunlukla hiçbir belirti göstermezken, soğan tüketimi bu kişilerde ani başlayan şiddetli kansızlığa neden olabilmektedir(63,64,65).
Bu tür masum gibi görünen bitkilerin bilinçsizce kullanılması fayda sağlamayacağı gibi hayati tehlikeye de neden olabilmektedir.
Bazı bitkilerin oluşturduğu allerjik reaksiyon akciğer hasarına (interstitial pneumonitis) neden olmaktadır(34,35). Bitkilerin bir kısmı kan pıhtılaşmasını (coagulation) azaltmaktadır(36,37). Bu bitkileri kullananlarda ameliyat sırasında kanama eğilimi ortaya çıkabilmektedir(36,37,38). Bitkilerin içinde bulunan maddelerin yan etkileri sonucunda bir çok kişi de hastanelerin acil servislerine zehirlenme (toxicity) nedeniyle başvurmak zorunda kalmaktadır(5,39,40,41,45).
3-Bitkisel tedavide bazen tek bir bitki veya bitkiden elde edilen (extraction) maddeler kullanılırken genellikle bu maddelerin karışımları kullanılmaktadır(2,7,8,10,11). Birden fazla bitkinin birlikte kullanılması bazen bitkilerin tek başına olan etkilerini arttırdığı (synergistic) gibi bazen de tek başına olan etkilerini (antagonistic) yok etmektedir(42,43,44). Bitkilerin birlikte kullanılması etkin maddenin kan dolaşımında bulunan miktarının artması sonucunda tek başına kullanıldıklarında görülmeyen beyin (neurotoxicity), karaciğer (hepatotoxicity) ve böbrek (nephrotoxicity) üzerinde toksik etkilerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır(42,44).
4-İlaçlarla birlikte kullanılan bitkiler ilacın emilerek kan dolaşımına geçmesini (absorption), kan dolaşımında taşınmasını ve parçalandıktan (metabolism) sonra da böbreklerden atılmasını (clearance) etkilemektedir(46,47,48).
Bitkilerin ilaçlarla birlikte kullanılması ilaçların etkinliğini değiştirebildiği gibi yan etkilere ve toksik etkilere de neden olabilmektedir(46,49,50). Bazı bitkiler kanama zamanını uzattıkları için kan sulandırıcı ilaçlar ile birlikte kullanıldıklarında morarma ve kanama eğilimine neden olabilmektedir(48,49,50,51). Bazı bitkiler karaciğer hasarı yapma ihtimali olan ilaçlarla birlikte kullanıldıklarında karaciğer hasarına (hepatotoxicity) neden olabilmektedir(46,49). Bitkilerin bir kısmı kalp ilaçlarının etkinliğini arttırarak toksik etkilere neden olurken, bir kısmı da azaltarak bu ilaçların işlevini engellemektedir(52,60). Kan şekerini etkileyen bazı bitkiler diyabet tedavisinde kullanılan insülin ve ilaçların etkinliğini değiştirmektedir(53,54,55).
Yaşlanma (Aging) ile birlikte sürekliliği olan iltihap (kronik inflamasyon) artışı görülmektedir(7,56,57). Yaşlılığa neden olan kronik inflamasyon (inflamm-aging) oksidatif stres (oxidative stress) karşısında antioksidan (antioxidant) sistemin zayıflaması sonucunda ortaya çıkmaktadır(56,57). Yaşlanmaya neden olan kronik inflamasyonu azaltmak amacıyla kullanılan bazı bitkiler astım ve romatolojik hastalıkların tedavisinde kullanılan anti-inflamatuar ilaçların etkilerini arttırarak yan etkilere ve toksik etkilere neden olabilmektedir(58,59).
∗Bitkiler polikistik over sendromu’nda kişide görülen belirtilere, muayene bulgularına, hormon düzeylerine ve hastalık geçmişine göre yardımcı tedavi amacıyla kullanılmaktadır. Herkese uygulanan standart bir tedavi reçetesi yoktur. Bilinçsizce ve rastgele kullanılmaları fayda sağlamak yerine tehlikeli olabilmektedir.
Kaynaklar
1-Ancient-modern concordance in Ayurvedic plants: some examples. Dev S. Environ Health Perspect. 1999 Oct;107(10):783-9.
2-Conpendium of materia medica (Bencau Gangmu). (cited 2016 April 15). Li S. https://www.wdl.org/en/item/4678/
3-Nature’s Medicine: Plants That Heal. Swerdlow JL. National Geographic Society. 2000.
4-The influence of natural products upon drug discovery. Newman DJ, Cragg GM, Snader KM. Nat Prod Rep. 2000 Jun;17(3):215-34.
5-Plants as source of drugs. Rates SM. Toxicon. 2001 May;39(5):603-13.
6-Plants and human health in the twenty-first century. Raskin I, Ribnicky DM, Komarnytsky S, Ilic N, Poulev A, Borisjuk N, Brinker A, Moreno DA, Ripoll C, Yakoby N, O’Neal JM, Cornwell T, Pastor I, Fridlender B. Trends Biotechnol. 2002 Dec;20(12):522-31.
7-Herbal Medicines: challenges in the modern world. Part 5. status and current directions of complementary and alternative herbal medicine worldwide. Enioutina EY, Salis ER, Job KM, Gubarev MI, Krepkova LV, Sherwin CM. Expert Rev Clin Pharmacol. 2017 Mar;10(3):327-338.
8-Herbal Medicines: challenges in the modern world. Part 3. China and Japan. Teng L, Zu Q, Li G, Yu T, Job KM, Yang X, Di L, Sherwin CM, Enioutina EY. Expert Rev Clin Pharmacol. 2016 Sep;9(9):1225-33.
9-World Health Organization. WHO traditional medicine strategy: 2014-2023; (cited 2016 Oct 20). http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/92455/1/9789241506090_eng.pdf
10-ABC of complementary medicine: herbal medicine. Vickers A, Zollman C. BMJ. 1999 Oct 16;319(7216):1050-3.
11-Ibn Sina (Avicenna) Senior Press Superintendent, Jamia Hamdard Printing Press; New Delhi:1998. Kitāb al-Qānūn fī al-Tibb (Canon of medicine). https://www.herbcraft.org/canon2.pdf
12-Khare C.P. Springer: New York : 2007. Indian Medicinal Plants. https://archive.org/details/indianmedicinalplantsillustrateddictionarykharec.p._201_R
13-Royal College of Physicians of London. The London Pharmacopoeia. London: Edward Griffin; 1618. https://archive.org/details/2548018R.nlm.nih.gov/mode/2up
14-Quantification of the scientific research in the United States about popular herbal remedies referenced on PubMed. Hall M, Nazir N. Altern Ther Health Med. 2005 May-Jun;11(3):34-7.
15-Trends in publications on complementary and alternative medicine in the medical literature. Treister-Goltzman Y, Peleg R. J Complement Integr Med. 2015 Jun;12(2):111-5.
16-Diagnostic and treatment characteristics of polycystic ovary syndrome: descriptive measurements of patient perception and awareness from 657 confidential self-reports. Sills ES, Perloe M, Tucker MJ, Kaplan CR, Genton MG, Schattman GL BMC Womens Health. 2001;1(1):3.
17-Herbal medicine for the management of polycystic ovary syndrome (PCOS) and associated oligo/amenorrhoea and hyperandrogenism; a review of the laboratory evidence for effects with corroborative clinical findings. Arentz S, Abbott JA, Smith CA, Bensoussan A. BMC Complement Altern Med. 2014 Dec 18;14:511.
18-Phytotheraphy for polycystic ovarian syndrome: a review of the literature and evaluation of practitioners’ experiences. Rooney S, Pendry B. J Herbal Med. 2014 ;4:159-71.
19-A survey of the use of complementary medicine by a self-selected community group of Australian women with polycystic ovary syndrome. Arentz S, Smith CA, Abbott JA, Bensoussan A. BMC Complement Altern Med. 2014 Dec 6;14:472.
20-Unconventional medicine in the United States. Prevalence, costs, and patterns of use. Eisenberg DM, Kessler RC, Foster C, Norlock FE, Calkins DR, Delbanco TL. N Engl J Med. 1993 Jan 28;328(4):246-52.
21-Herbal medicines: challenges in the modern world. Part 1. Australia and New Zealand. Barnes J, McLachlan AJ, Sherwin CM, Enioutina EY. Expert Rev Clin Pharmacol. 2016 Jul;9(7):905-15.
22-Herbal medicines: challenges in the modern world. Part 2. European Union and Russia. Sammons HM, Gubarev MI, Krepkova LV, Bortnikova VV, Corrick F, Job KM, Sherwin CM, Enioutina EY. Expert Rev Clin Pharmacol. 2016 Aug;9(8):1117-27.
23-Herbal medicines: challenges in the modern world. Part 4. Canada and United States. Job KM, Kiang TK, Constance JE, Sherwin CM, Enioutina EY. Expert Rev Clin Pharmacol. 2016 Dec;9(12):1597-1609.
24-Systematic review of published data on herb induced liver injury. Byeon JH, Kil JH, Ahn YC, Son CG. J Ethnopharmacol. 2019 Apr 6;233:190-196.
25-Acute renal failure associated with prolonged intake of slimming pills containing anthraquinones. Kwan TH, Tong MK, Leung KT, Lai CK, Poon WT, Chan YW, Lo WH, Au TC. Hong Kong Med J. 2006 Oct;12(5):394-7.
26-Rapidly progressive interstitial renal fibrosis in young women: association with slimming regimen including Chinese herbs. Vanherweghem JL, Depierreux M, Tielemans C, Abramowicz D, Dratwa M, Jadoul M, Richard C, Vandervelde D, Verbeelen D, Vanhaelen-Fastre R. Lancet. 1993 Feb 13;341(8842):387-91.
27-Chinese herbs nephropathy presentation, natural history and fate after transplantation. Reginster F, Jadoul M, van Ypersele de Strihou C. Nephrol Dial Transplant. 1997 Jan;12(1):81-6.
28-Kidney toxicity related to herbs and dietary supplements: Online table of case reports. Part 3 of 5 series. Brown AC. Food Chem Toxicol. 2017 Sep;107(Pt A):502-519.
29-Heart Toxicity Related to Herbs and Dietary Supplements: Online Table of Case Reports. Part 4 of 5. Brown AC. J Diet Suppl. 2018 Jul 4;15(4):516-555.
30-Incidence and Causes of Aconitum Alkaloid Poisoning in Hong Kong from 1989 to 2010. Chan TY. Phytother Res. 2015 Aug;29(8):1107-11.
31-Aconite poisoning presenting as hypotension and bradycardia. Chan TY. Hum Exp Toxicol. 2009 Dec;28(12):795-7.
32-Acute effects of ephedra on autonomic nervous modulation in healthy young adults. Chen WL , Tsai TH, Yang CC, Kuo TB. Clin Pharmacol Ther. 2010 Jul;88(1):39-44.
33-Adverse cardiovascular and central nervous system events associated with dietary supplements containing ephedra alkaloids. Haller CA, Benowitz NL. N Engl J Med. 2000 Dec 21;343(25):1833-8.
34-Japanese herbal medicine-induced pneumonitis: A review of 73 patients.Enomoto Y, Nakamura Y, Enomoto N, Fujisawa T, Inui N, Suda T. Respir Investig. 2017 Mar;55(2):138-144.
35-Clinical features of pneumonitis induced by herbal drugs. Mizushima Y, Oosaki R, Kobayashi M. Phyto ther Res. 1997;11(4):295-298.
36-The influence of herbal medicine on platelet function and coagulation: a narrative review. McEwen BJ. Semin Thromb Hemost. 2015 Apr;41(3):300-14.
37-Commonly Used Dietary Supplements on Coagulation Function during Surgery. Wang CZ, Moss J, Yuan CS. Medicines (Basel). 2015 Sep;2(3):157-185.
38-Top-10 list of herbal and supplemental medicines used by cosmetic patients: what the plastic surgeon needs to know. Heller J, Gabbay JS, Ghadjar K, Jourabchi M, O’Hara C, Heller M, Bradley JP. Plast Reconstr Surg. 2006 Feb;117(2):436-45; discussion 446-7.
39-Emergency Department Visits for Adverse Events Related to Dietary Supplements. Geller AI, Shehab N, Weidle NJ, Lovegrove MC, Wolpert BJ, Timbo BB, Mozersky RP, Budnitz DS. N Engl J Med. 2015 Oct 15;373(16):1531-40.
40-Assessment of complementary and alternative medicine use among patients admitted to the emergency room: a descriptive study from a Turkish hospital. Hakkoymaz H, Koçyiğit BF. Peer J. 2019 Aug 20;7:e7584.
41-Use and toxicity of complementary and alternative medicines among patients visiting emergency department: Systematic review. Jatau AI, Aung MM, Kamauzaman TH, Chedi BA, Sha’aban A, Rahman AF. J Intercult Ethnopharmacol. 2016 Mar 2;5(2):191-7.
42-Analysis of Herb-Herb Interaction When Decocting Together by Using Ultra-High-Performance Liquid Chromatography-Tandem Mass Spectrometry and Fuzzy Chemical Identification Strategy With Poly-Proportion Design. Juan Shen , Xuan Mo, Yuping Tang, Li Zhang, Hanqing Pang, Yefei Qian, Yanyan Chen, Weiwei Tao, Sheng Guo, Erxin Shang, Shaoqing Zhu, Yunhe Ding, Jianming Guo, Pei Liu, Shulan Su, Dawei Qian, Jin-ao Duan. J Chromatogr. 2013 Jul 5;1297:168-178.
43-Revealing the Effects of the Herbal Pair of Euphorbia Kansui and Glycyrrhiza on Hepatocellular Carcinoma Ascites With Integrating Network Target Analysis and Experimental Validation. Yanqiong Zhang, Ya Lin, Haiyu Zhao, Qiuyan Guo, Chen Yan, Na Lin. Int J Biol Sci . 2016 Mar 25;12 (5), 594-606.
44-Analysis of Bioactive Components and Pharmacokinetic Study of Herb-Herb Interactions in the Traditional Chinese Patent Medicine Tongmai Yangxin Pill. Yaya Fan, Shuli Man, Hongfa Li , Yuanxue Liu, Zhen Liu, Wenyuan Gao. J Pharm Biomed Anal. 2016 Feb 2;120, 364-73.
45-African Burkitt’s lymphoma and an Epstein-Barr virus-enhancing plant Euphorbia tirucalli. Osato T, Mizuno F, Imai S, Aya T, Koizumi S, Kinoshita T, Tokuda H, Ito Y, Hirai N, Hirota M. Lancet. 1987 May 30;1(8544):1257-8.
46-A prospective study on the safety of herbal medicines, used alone or with conventional medicines. Jeong TY, Park BK, Cho JH, Kim YI, Ahn YC, Son CG. J Ethnopharmacol. 2012 Oct 11;143(3):884-8.
47-Underestimating the toxicological challenges associated with the use of herbal medicinal products in developing countries. Neergheen-Bhujun VS. Biomed Res Int. 2013;2013 :804086.
48-Clinical herbal interactions with conventional drugs: from molecules to maladies. Chen XW, Serag ES, Sneed KB, Liang J, Chew H, Pan SY, Zhou SF. Curr Med Chem. 2011;18(31):4836-50.
49-Herbal medicinals: selected clinical considerations focusing on known or potential drug-herb interactions. Miller LG. Arch Intern Med. 1998 Nov 9;158(20):2200-11.
50-Herb-drug interactions. Fugh-Berman A. Lancet. 2000 Jan 8;355(9198):134-8.
51-Potential interactions between complementary/alternative products and conventional medicines in a Medicare population. Elmer GW, Lafferty WE, Tyree PT, Lind BK. Ann Pharmacother. 2007 Oct;41(10):1617-24.
52-Traditional herbs: a remedy for cardiovascular disorders. Rastogi S, Pandey MM, Rawat AK. Phytomedicine. 2016 Oct 15;23(11):1082-9.
53-Review of Ginseng Anti-Diabetic Studies. Chen W, Balan P, Popovich DG. Molecules. 2019 Dec 9;24(24).
54-Chinese herbal medicines for people with impaired glucose tolerance or impaired fasting blood glucose. Grant SJ, Bensoussan A, Chang D, Kiat H, Klupp NL, Liu JP, Li X. Cochrane Database Syst Rev. 2009 Oct 7;(4):CD006690.
55-Ginsenoside Rb1 as an Anti-Diabetic Agent and Its Underlying Mechanism Analysis. Zhou P, Xie W, He S, Sun Y, Meng X, Sun G, Sun X. Cells. 2019 Feb 28;8(3).
56-Inflamm-aging. An evolutionary perspective on immunosenescence. Franceschi C, Bonafè M, Valensin S, Olivieri F, De Luca M, Ottaviani E, De Benedictis G. Ann N Y Acad Sci. 2000 Jun;908:244-54.
57-Inflammaging and Oxidative Stress in Human Diseases: From Molecular Mechanisms to Novel Treatments. Zuo L, Prather ER, Stetskiv M, Garrison DE, Meade JR, Peace TI, Zhou T. Int J Mol Sci. 2019 Sep 10;20(18).
58-An Update on Inflamm-Aging: Mechanisms, Prevention, and Treatment. Xia S, Zhang X, Zheng S, Khanabdali R, Kalionis B, Wu J, Wan W, Tai X. J Immunol Res.2016;2016:8426874.
59-Inflammaging and cardiovascular disease: Management by medicinal plants. Shayganni E, Bahmani M, Asgary S, Rafieian-Kopaei M. Phytomedicine. 2016 Oct 15;23(11):1119-26.
60-Economical and environmentally-friendly approaches for usage of onion (Allium cepa L.) waste. Sharma K, Mahato N, Nile SH, Lee ET, Lee YR. Food Funct. 2016 Aug 10;7(8):3354-69. 61-Toxicity of aromatic disulphides. I. Generation of superoxide radical and hydrogen peroxide by aromatic disulphides in vitro. Munday R. J Appl Toxicol. 1985Dec;5(6):402-8. 62-Toxicity of thiols and disulphides: involvement of free-radical species. Munday R. Free Radic Biol Med. 1989 ;7(6):659-73. 63-Toxic anemias and Heinz bodies. Fertman MH, Fertman MB. Medicine (Baltimore). 1955 May;34(2):131-92. 64-Erthrocyte glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency-a pharmacogenetic prototype. Keller DF. CRC Crit Rev Clin Lab Sci. 1970 May;1(2):247-302. 65- Glucose -6-phospate dehydrogenase deficiency in Çukurova Province, Turkey. Akoğlu T, Ozer FL, Ciğ S, Kŭmi M, Erdoğan A, Anil H. Int J Epidemiol. 1981 Mar;10(1):27-9.Bunları da inceleyin;
Polikistik Over Sendromu’nda Sivilce ve Tedavisi
Polikistik over Sendromu’nda Tüylenme Artışı ve Tedavisi
Doğum Kontrol Hapı Kullanımı ve Polikistik over Sendromu
