Polikistik Over
Dr. Burak Hacıhanefioğlu
polycysticovary.net internet sitesinde yer alan tıp içerikli yazı ve videoların tümü Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Burak Hacıhanefioğlu tarafından hazırlanmış olup, telif hakları yasal koruma altına alınmıştır. İzinsiz kaynak gösterilerek dahi başka bir yerde yayınlanamaz.
Aşağıdaki grafiklerde doğum kontrol hapı kullanımında ve polikistik over sendromu’nda görülen adet kanaması ile normal bir adet kanaması arasındaki farkları görebilirsiniz.
Adet döngüsü bir adet kanamasının 1. gününden itibaren başlayan ve takip eden adet kanamasının 1. gününe kadar geçen süredir (Örneğin; 30 gün). Bir adet döngüsünün sonunda adet kanamasının olması genel olarak o adet döngüsünde yumurtlamanın olduğunu göstermektedir. Aşağıdaki 1. grafikte normal bir adet döngüsünde FSH, LH, Estradiol ve Progesteron olarak bilinen hormonların miktarları döngünün belirli günlerinde değişiklik göstermektedir. Bu değişiklikler sonucunda yumurtayı içinde taşıyan küçük keseciğin büyümesi ve yumurtlama sağlanmaktadır.
Aşağıdaki 1. grafikte sarı keseciğin içinde gösterilen kırmızı yuvarlak yapı yumurtadır. Adet kanaması ile birlikte yumurtalıklardan birinde yumurtayı içinde bulunduran küçük keseciklerden bir tanesi FSH hormonunun (aşağıdaki 1. grafikte sarı renk çizgi ) etkisiyle büyümeye başlar. Aynı zamanda estradiol hormonu (aşağıdaki 1. grafikte mavi renk çizgi) adet kanaması ile birlikte dışarı atılacak olan rahim iç tabakasının kalınlaşmasını sağlar. Belirli bir büyüklüğe gelen keseciğin duvarı LH hormonunun (aşağıdaki 1. grafikte yeşil renk çizgi) en fazla miktara ulaşmasından yaklaşık 36 saat sonra çatlar ve keseciğin içinde bulunan yumurta dışarıya atılır. Yumurtanın keseciğin içinden dışarıya atılmasına yumurtlama (ovulasyon) denilmektedir.
Yumurtlama olduktan sonra yumurta ile sperm karşılaşırsa gebelik oluşur ya da karşılaşmadığı taktirde yaklaşık 14 gün sonra adet kanaması meydana gelir. Yumurtlamadan yaklaşık 7 gün sonra progesteron hormonu (aşağıdaki 1. grafikte kırmızı renk çizgi) adet döngüsü içindeki en fazla miktarına ulaşır. Bu nedenle yumurtlamanın olup olmadığı progesteron hormonu miktarının kanda ölçülmesiyle tespit edilebilir. Progesteron hormonu adet döngüsü içinde en fazla miktara ulaştıktan 7 gün sonra adet kanaması gerçekleşir. Adet kanamasının başlaması ile bir adet döngüsü tamamlanır ve yeni bir adet döngüsü başlar. Düzenli olarak adet gören bir kadında yukarıda anlatılan olaylar her adet döngüsünde tekrarlanmaktadır.
Doğum kontrol hapları içinde bulunan estradiol ve progesteron hormonları FSH ve LH hormonlarının üretimini baskılar. Bu baskılama sonucunda FSH ve LH hormonlarının miktarları azalır. Doğum kontrol hapı kullananlarda adet kanaması ile birlikte yumurtalıklardan birinde yumurtayı içinde bulunduran küçük keseciklerden bir tanesi FSH hormonu miktarı azaldığı için (aşağıdaki 1. grafikte sarı renk çizgi ) büyümemektedir. Kesecik hep küçük ve aynı büyüklükte kalmaktadır.
Aynı zamanda estradiol hormonu miktarı artmadığı için (aşağıdaki 1. grafikte mavi renk çizgi) adet kanaması ile birlikte dışarı atılacak olan rahim iç tabakasında kalınlaşma olmamaktadır. LH hormonu miktarı (aşağıdaki 1. grafikte yeşil renk çizgi) artmadığı ve aynı miktarda kaldığı için keseciğin duvarı çatlamamakta ve keseciğin içinde bulunan yumurta dışarıya atılamamaktadır. Yumurta keseciğin içinden dışarıya atılmadığı için yumurtlama (ovulasyon) olmamaktadır.
Doğum kontrol hapı kullananlarda yumurtlama olmadığı için progesteron hormonu doğal şekilde yaklaşık 7 gün sonra (aşağıdaki 1. grafikte kırmızı renk çizgi) adet döngüsü içindeki en fazla miktarına ulaşmamaktadır. Fakat, bu artış doğum kontrol haplarının içinde bulunan progesteron hormonu ile suni bir şekilde sağlanmakta ve bunun sonucunda doğum kontrol hapı kullananlarda yumurtlama olmamasına rağmen yumurtlama olmuş gibi adet kanaması olmaktadır. Doğum kontrol hapı ile olan bu adet kanamasının miktarı rahim iç tabakası yeterince kalınlaşmadığı için da ha az olmaktadır.
Aşağıdaki grafikte polikistik over sendromu’nda FSH, LH, Estradiol ve Progesteron hormonlarının miktarları normal bir adet döngüsünden farklı olarak döngünün belirli günlerinde değişiklik göstermemektedir. Aşağıdaki grafikte 4 farklı renk çizgi olarak görülen hormonların miktarları adet döngüsü boyunca hep aynı seviyede kalmaktadır. Bu nedenle yumurtayı taşıyan küçük keseciğin büyümesi ve keseciğin duvarının çatlaması olmamaktadır. Yumurta keseciğin içinden dışarı atılamadığı için doğum kontrol hapı kullanımında olduğu gibi yumurtlama olmamakta (anovulasyon) veya daha geç (oligoovulasyon) olmaktadır. Bunun sonucunda adet kanaması gecikmekte veya olmamaktadır.
Polikistik over sendromu’nda doğum kontrol hapı kullanımında olduğu gibi yumurtlama olmamaktadır. Doğum kontrol hapı kullanımının polikistik over sendromu’ndan tek farkı suni bir adet kanamasının olmasıdır.
